Monthly Archives: April 2022

Սեռավարաք

հարցեր ինքնաստուգման համար

  1. Որն է ՄԻԱՎ վարակի աղբյուրը

ՄԻԱՎ վարակի աղբյուրը այն է, որ  գիտնականները փորձել են ստանալ քաղցկեղի դեմ դեղ, բայց հանկարծակի ստեղծեցին վիրուս։

2. որոնք են ՄԻԱՎ-ի փոխանցման ճանապարհները

Կարող է փոխանցվել սեռական հարաբերությունների ժամանակ, փոխանցվել արյան միջոցով կամ երեխայից մորը։

3.Ինչպես խուսափել Միավ-ով վարակվելուց։

ՄԻԱՎ-ով վարակվելուց խուսափելու համար պետք է չօգտվել անվստահելի բժշկական կենտրոններից, դաջվածք անողներից, օգտագործած ներարկիչ օգտագործելուց, ՄԻԱՎ-ով հիվանդ մարդու հետ սառական կապեր ունենալուց։

 

4. Վարակվելուց որքան ժամանակ անց կարելի է արյան մեջ հայտնաբերել ՄԻԱՎի նկատմամբ հակամարմիններ:

Վարակվելուց միայն վեց ամիս հետո կարող են բժիշկները հայտնաբերել ախտորոշումներ։

 

5. Ով կարող է վարակվել ՄԻԱՎ-ով

ՄԻԱՎ-ով կարող են վարակվել ծնողից, կարող են վարակվել թմրամոլները՝ նույն ներարկիչից օգտվելու պատճառով, անվստահելի բժշկական ծառայություններից օգտվելուց

 

6. Ինչպիսին կարող է լինել ՄԻԱՎ ի նկատմամբ հտազոտության արդյունքը ,,պատուհանի շրջանում։

ՄԻԱՎ-ը չի ախտորոշում ոչ մի հետազոտություն պատուհանի շրջանում։ Դա հիվանդության առաջին վեց ամիսների շրջանն է։

 

7. Որոնք են ՁԻԱՀ-ի ժամանակ առավել հաճախ հանդիպող հիվանդությունները

ՁԻԱՀ-ի ժամանակ մարդուն հանդիպում են բոլոր հիվանդությունները, որովհետև նրա իմուն համակարգը շատ թույլ է լինում։

 

8. Ինչ ազդեցություն է գործում ՄԻԱՎ –ը մարդու օրգանիզմի վրա

ՄԻԱՎ-ը վերացնում է իմունիտետը և մարդը հիվանդանում է ցանկացած հիվանդությամբ, որը իրեն հանդիպում է իր շրջակայքում։

 

9. ՈՐ կենսաբանական հեղուկներն են պարունակում ՄԻԱՎ- առավել մեծ քանակները

ՄԻԱՎ-ի մեծ քանակ են պարունակում արյունը, մայրական կաթը։ ՄԻԱՎ-ի քանակություն կա նաև թքի և քրտինքի մեջ, բայց դրանցից վարաքվելու հավանականությունը շատ քիչ է։

 

10. Որտեղ կարելի է հետազոտվել ՄԻԱՎ-ի նկատմամբ

ՄԻԱՎ-ի նկատմամբ կարող եք հետազոտվել մոտակա պոլիկլինիկայում։

 

11. Վարակվելուց որքան ժամանակ անց կարող են ի հայտ գալ առաջին նշանները

Վարակվելուց մի քանի տարի անց կարող են հանդիպել առաջին նշանները։

 

12. Վարակվելուց որքան ժամանակ անց կարող է զարգանալ ՁԻԱՀ –ի փուլը

Վարակվելուց 15 տարի հետո նոր կարող է զարգանալ ՁԻԱՀ-ի փուլը։

 

Ներքին կարգապահական կանոններ

  1. Իրավական հիմքը
1.1. Կանոնները Տնօրենի ներկայացմամբ հաստատում է Խորհուրդը: Այն գործողության մեջ է մտնում կրթահամալիրի տնօրենի հրամանի համաձայն: Կանոններում փոփոխությունները կատարվում են նույն կարգով:
1.2. Կանոնները կազմելիս հիմք են ընդունվել ՀՀ Աշխատանքային օրենսգիրքը, «Կրթության մասին», «Հանրակրթության մասին», «Նախադպրոցական կրթության մասին», «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասին», «Պետական ոչ առևտրային կազմակերպության մասին» ՀՀ օրենքները (այսուհետ` Օրենսդրություն), կրթահամալիրի կանոնադրությունը (այսուհետ` Կանոնադրություն), Տնօրենի աշխատանքային պայմանագիրը, ՀՀ միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրերը,  ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության հետ սահմանված կարգով կնքվող պետական աջակցության ամենամյա պայմանագրերը, կրթահամալիրի զարգացման ծրագիրը (այսուհետ` զարգացման ծրագիր):
1.3. Կանոնները, դրանց փոփոխությունները կրթահամալիրի Տնօրենի սահմանած կարգով հրապարակվում են կրթահամալիրի պաշտոնական կայքում:
1.4. Կանոններին, ներքին իրավական այլ ակտերին Աշխատողը ծանոթանում է նույն օրը` ստանալով դա իր էլ. հասցեին:
1.5. Աշխատողի պաշտոնի նկարագիրը և Անհատական Պլանը ներքին իրավական ակտեր են:
  1. ՀՀ ԿԳՆ «Երևանի «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը (այսուհետ` կրթահամալիր)
2.1. շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող, իրավաբանական անձի կարգավիճակ ունեցող` փորձարարական հետազոտական, նախադպրոցական, հանրակրթական, լրացուցիչ (այդ թվում` արտադպրոցական) հեղինակային կրթական ծրագրեր, նախամասնագիտական (արհեստագործական), միջին մասնագիտական փորձնական կրթական ծրագրեր իրականացնող ուսումնական հաստատությունների միավորում է` պետական ոչ առևտրային կազմակերպություն (ՊՈԱԿ):
2.2. Կրթահամալիրի հիմնադիրն է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, լիազորված պետական մարմինը` ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը:
2.3. Կրթահամալիրի կառավարումն իրականացնում են հիմնադիրը, նախարարությունը, կրթահամալիրի կառավարման խորհուրդը (այսուհետ` Խորհուրդ), կրթահամալիրի գործադիր մարմինը` տնօրենը (այսուհետ` Տնօրեն):
2.4. Կրթահամալիրն իր գործունեության ընթացքում ղեկավարվում է օրենսդրությամբ, կրթահամալիրի կանոնադրությամբ (այսուհետ` Կանոնադրություն), Կանոններով, սահմանված կարգով ընդունված ներքին իրավական այլ ակտերով (այսուհետ` Ակտեր):
2.5. Կրթահամալիրն իրականացնում է Կանոնադրությամբ, զարգացման ծրագրով, ՀՀ միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրերով, ՀՀ ԿԳ նախարարության հետ պետական աջակցության ամենամյա պայմանագրերով մշակվող, տարածվող հեղինակային (պետական այլընտրանքային) կրթական ծրագրեր:
2.6. Կրթահամալիրի առարկան նախադպրոցական, ընդհանուր տարրական, հիմնական, միջնակարգ հեղինակային կրթական ծրագրերի (այդ թվում` առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող և արտակարգ ընդունակություններ դրսևորած երեխաների կրթություն), նախնական մասնագիտական (արհեստագործական), միջին մասնագիտական փորձնական, լրացուցիչ (այդ թվում` արտադպրոցական) կրթական ծրագրերի (այսուհետ` Կրթական ծրագիր) մշակումը, իրականացումը և ՀՀ ԿԳ նախարարության հետ կնքվող պետական աջակցության ամենամյա պայմանագրերով որոշված` տարածումն է: Կրթահամալիրի գործունեության նպատակներն ու խնդիրները որոշված են Կանոնադրությամբ, զարգացման ծրագրով, սահմանված կարգով կրթահամալիրում իրականացվող ծրագրերով և գիտափորձերով:
2.7. Կրթահամալիրի ուսումնական հաստատությունն ունի կրթահամալիրի կառուցվածքային ստորաբաժանման կարգավիճակ և իրականացնում է կրթահամալիրի և մասնաճյուղի կանոնադրություններով որոշված հեղինակային կրթական ծրագրեր, որոնք սահմանված կարգով հաստատում է Խորհուրդը:
2.8. Մասնաճյուղի կանոնադրությունը Տնօրենի ներկայացմամբ հաստատում է Խորհուրդը: Մասնաճյուղի ղեկավարին (տնօրենին) Տնօրենի ներկայացմամբ հաստատում է Խորհուրդը: Մասնաճյուղի ղեկավարի գործառույթները, իրավունքներն ու պարտականությունները որոշվում են մասնաճյուղի կանոնադրությամբ, կրթահամալիրում իրականացվող ծրագրերով, ղեկավարի աշխատանքային պայմանագրով, սովորողների և ծնողների հետ կնքվող ուսումնառության պայմանագրով, այլ ներքին և անհատական իրավական ակտերով:

2.9. Տնօրենը մասնաճյուղի ղեկավարի հայտի հիման վրա յուրաքանչյուր ուսումնական տարվա համար սահմանված կարգով մասնաճյուղի օգտագործմանն է հանձնում անհրաժեշտ գույք և տարածք:

2.10.  Կրթահամալիրի գործունեությունն իրականացվում է Զարգացման ծրագրով:
2.11. Տնօրենին կից գործում է վարչական խորհուրդ, որի կազմը և աշխատակարգը որոշում է Տնօրենը:
2.12. Ուսումնական աշխատանքները կազմակերպվում են կրթական ծրագրի ուսումնական պլանի, Սովորողի անհատական ուսումնական պլանի, կրթահամալիրի ուսումնական օրացույցի և դասացուցակների հիման վրա: Ուսումնական պլանով սահմանվում են դասավանդվող առարկաները և դասընթացները, դրանց ծավալը, կազմակերպումը, սովորողների արձակուրդների ժամկետներն ու տևողությունը:
2.13. Կրթահամալիրի մասնաճյուղերում ուսումնական պարապմունքները կազմակերպվում են կրթահամալիրի տնօրենի հաստատած միասնական ժամատախտակով, որով որոշվում է ուսումնական պարապմունքների սկիզբը և ավարտը:
2.14. Կրթահամալիրի մասնաժողովի ներկայացմամբ մասնաճյուղերի (կրթական ծրագրերի, դասարանների, ակումբների, սովորողների խմբերի) ուսումնական պլանները, առարկայական ծրագրերը, ուսումնական տարում գործածվող ուսումնական ձեռնարկների և մեթոդական ուղեցույցների ցանկը հաստատում է Խորհուրդը:
2.15. Կրթահամալիրում, մասնաճյուղերում սահմանված կարգով կարող են ձևավորվել և գործել կրթահամալիրի աշխատողների (այսուհետ` Աշխատող), սովորողների ծնողների, սովորողների ժողովները (հավաքները, խորհուրդները, ակումբները), ինքնավարության այլ մարմիններ:
2.16. Տնօրենը.
ա)  ընտրվում է Խորհրդի կողմից, մրցութային կարգով.
բ) իրականացնում է Կանոնադրությամբ, նախարարության հետ կնքված աշխատանքային պայմանագրով, Օրենսդրությամբ որոշված գործառույթներ.
գ) չի կարող զբաղեցնել այլ պաշտոն կամ կատարել վճարովի այլ աշխատանք, բացի մանկավարժական, գիտական և ստեղծագործական աշխատանքներից:
2.17. Տնօրենի բացակայության դեպքում սահմանված կարգով նրա լիազորություններն իրականացնում է փոխտնօրենը:
2.18. Խորհուրդը կրթահամալիրի կառավարման կոլեգիալ մարմինն է, որի լիազորությունները սահմանվում են Օրենքով և Կանոնադրությամբ:
2.19. Կրթահամալիրը սահմանված կարգով տիրապետում, տնօրինում և օգտագործում է սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքը:
1.20. Կրթահամալիրին ֆինանսավորում է հիմնադիրը: Կրթահամալիրի ֆինանսական միջոցները գոյանում են պետական հատկացումներից, ծնողի հետ կնքվող ուսումնառության պայմանագրով նախատեսվող ուսումնական լրավճարներից և օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրներից:
  1. Աշխատաժամանակը կրթահամալիրում: Աշխատաժամանակի ռեժիմը
3.1   Կրթահամալիրում աշխատանքային շաբաթը հնգօրյա է:
3.2   Ուսումնական ծրագրեր իրականացնող մանկավարժական աշխատողի (ուսուցչի, դասավանդողի) աշխատաժամանակի տևողությունը շաբաթական 33 ժամ է, երկարօրյա դաստիարակինը` 20 ժամ, ուսուցողական ծրագրի ղեկավարինը` 40, նախադպրոցական խմբի դաստիարակինը, մասնախմբի (ամբիոնի) ղեկավարինը` 36 ժամ, վարչական աշխատողինը` 40 ժամ: Կրթահամալիրի դասավանդողի ուսումնական պարապմունքների ծավալը չի կարող պակաս լինել շաբաթական 18 դասաժամից և գերազանցել շաբաթական 22 դասաժամը: Աշխատանքային (ուսումնական) անհրաժեշտության դեպքում դասավանդողի ուսումնական պարապմունքների ծավալի փոփոխության մասին Տնօրենն ընդունում է անհատական իրավական ակտ:
3.3   Կրթահամալիրի կրթական օբյեկտների պահակ-բակապահների և առանձին աշխատողների աշխատաժամանակը որոշվում է աշխատանքային պայմանագրով:
3.4   Մասնաճյուղի դասավանդողների, այլ աշխատողների աշխատանքի սկիզբը, ավարտը և ընդմիջումը մասնաճյուղի ղեկավարի ներկայացմամբ որոշում է Տնօրենը:
3.5   Դասավանդողի աշխատաժամանակի կառուցվածքն արտահայտվում է Պլանում:
3.6   Երկուշաբթիից շաբաթ` ժամը 8.00-21.00 կրթահամալիրի սովորողները, Աշխատողները, ծնողները սահմանված կարգով օգտվում են մասնաճյուղերի գույքից, իսկ 21.00-ից և կիրակի օրերին` Տնօրենի որոշած անձինք, Տնօրենի սահմանած կարգով:
3.7   Կրթահամալիրի սովորողների աշնանային, ձմեռային, գարնանային և ամառային արձակուրդների (սովորողների արձակուրդ) ժամանակահատվածները, որոնք չեն համընկնում դասավանդողի արձակուրդների հետ, համարվում են աշխատաժամանակ:
3.8   Սովորողների արձակուրդի ընթացքում դասավանդողները մասնակցում են կրթահամալիրի ուսումնական օրացույցով, հեղինակային կրթական ծրագրով կազմակերպվող՝ մանկավարժական աշխատողների դպրոցներին, իրականացնում հեղինակային կրթական ծրագրերի մշակման-կիրառման-տարածման հետ կապված ուսումնական, մեթոդական, կազմակերպական աշխատանքներ:
3.9   Ուսումնաօժանդակ և սպասարկող անձնակազմի աշխատաժամանակի ռեժիմը սովորողների արձակուրդների ժամանակահատվածում որոշվում է զբաղեցրած պաշտոնին համապատասխան կնքված աշխատանքային պայմանագրով:
3.10 Աշխատողների աշխատաժամանակի ռեժիմը սովորողների արձակուրդի ժամանակահատվածում կանոնակարգվում է Ակտերով, աշխատանքային պայմանագրերով և աշխատանքի կատարման ժամանակացույցով:
3.11Աշխատողների աշխատաժամանակի հաշվառումը մասնաճյուղի գրասենյակի ղեկավարը կատարում է աշխատաժամանակի հաշվառման էլեկտրոնային տեղեկագրում:
  1. Աշխատողի հանգիստը
4.1   Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով աշխատողն ունի.
ա) վճարովի արձակուրդի իրավունք`
  • դասավանդողը` աշխատանքային 35 օր տևողությամբ
  • գրադարանավարը` աշխատանքային 20 օր տևողությամբ
  • մասնաճյուղի ղեկավարը` աշխատանքային 25 օր տևողությամբ
  • այլ աշխատողների արձակուրդը` Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.
բ) կողմերի համաձայնությամբ աշխատողին կարող է մեկ տարվա ընթացքում տրամադրվել չվճարվող արձակուրդ՝ ոչ ավելի, քան վաթսուն օր.
գ) Տնօրենի որոշմամբ կարող է Աշխատողի աշխատավարձը պահպանվել գործուղման, հետազոտական աշխատանքի (ստեղծագործական), կրթահամալիրի նախաձեռնությամբ ուսումը շարունակելու համար տրվող արձակուրդի ժամանակ:
4.2   Կրթահամալիրը ապահովում է որակյալ սննդի մատչելի ծառայություն սովորողների և աշխատողների համար:
  1. Աշխատանքային հարաբերությունների ձևակերպումը և դադարեցումը
5.1. Աշխատանքային պայմանագրերը կնքում և լուծում է Տնօրենը` ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքով սահմանված կարգով:
5.2.Կրթահամալիրի մասնաճյուղերի, կրթահամալիրում իրականացվող ծրագրերի ղեկավարների, դասավանդողների և բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների թափուր կամ նոր ստեղծված աշխատատեղերը համալրվում են մրցույթի արդյունքներով կամ հրավիրյալ մասնագետներով: Մրցույթի կարգը և պայմանները, մասնագետի հրավիրելու կարգը Տնօրենի ներկայացմամբ հաստատում է Խորհուրդը: Մինչև մրցույթի արդյունքների ամփոփումը Տնօրենը կարող է նշանակել ղեկավարին փոխարինող կամ ինքը կատարել նրա պարտականությունները:
5.3. Աշխատանքային պայմանագիր կնքելու համար Աշխատողը ՀՀ օրենքով պահանջվող փաստաթղթերը որոշված ժամկետում ներկայացնում է Տնօրենի գրասենյակ:
5.4. Մասնաճյուղի, ծրագրի ղեկավարի և դասավանդողի հետ աշխատանքային պայմանագրի լուծման մասին Տնօրենը տեղեկացնում է Խորհրդին:
  1. Աշխատողի աշխատավարձի կառուցվածքը, չափը, աշխատավարձի վճարման պայմանները
6.1. Աշխատողի աշխատավարձը ներառում է հիմնական աշխատավարձը (պաշտոնական դրույքաչափը) և Գործատուի կողմից աշխատողին իր կատարած աշխատանքի դիմաց ցանկացած եղանակով տրված լրացուցիչ վարձատրությունը:
Աշխատողի աշխատավարձը կախված է կատարված աշխատանքի քանակից և որակից, կրթահամալիրի (մասնաճյուղի) գործունեության արդյունքներից:
6.2. Աշխատողի հիմնական աշխատավարձի չափը (պաշտոնային դրույքաչափը) սահմանվում է աշխատանքային պայմանագրով: Աշխատողը Խորհրդի սահմանած կարգով կարող է ստանալ լրավճար, հավելավճար և պարգևատրում:
6.3. Լրավճարի, հավելավճարի և պարգևատրման միջոցների գոյացման և վճարման կարգը սահմանվում է գործատուի ներքին իրավական ակտերով:
  1. Աշխատողի պարտականությունները
7.1. Յուրաքանչյուր Աշխատող կրթահամալիրում ունի աշխատավայր (մասնաճյուղ), որի ղեկավարը համարվում է Աշխատողի անմիջական ղեկավարը:
7.2. Աշխատողի պարտականությունները որոշված են ՀՀ օրենսդրությամբ, կրթահամալիրի կանոնադրությամբ, Կանոններով, Հրահանգով, Պլանով, Ակտերով:
7.3. Մանկավարժական աշխատողը պատասխանատու է հեղինակային կրթական ծրագրերի մշակման, իրականացման և տարածման համար:
7.4. Աշխատողը պարտավոր է մասնակցել կրթահամալիրի աշխատողների ժողովներին, մանկավարժական աշխատողը` նաև սահմանված ժամանակացույցով կազմակերպվող մանկավարժական աշխատողների բաց դպրոցներին, ամսական մեկ անգամ` մասնաճյուղի մանկավարժական աշխատողների հավաքին (մանկավարժական խորհուրդ), ամսական մեկ անգամ` մասնագիտական խմբի (ամբիոնի) հավաքին, կրթահամալիրի ղեկավարի, մասնաճյուղի ղեկավարի որոշմամբ մասնակցել առցանց և այլ քննարկումների:
7.5. Աշխատողը պարտավոր է իր աշխատատեղում և իր գործունեության ընթացքում պահպանել հիգիենիկ և անվտանգ միջավայր, ունակ լինել մասնակցելու և նպաստելու անվտանգ կենսագործունեություն ապահովող միջոցառումներին, ուսումնական պարապմունքի գնալիս ժամացույց, համակարգիչ (նոթբուք, նեթբուք, համարժեք այլ միջոց), դասընթացի ծրագրով անհրաժեշտ ուսումնական թվային այլ գործիք ունենալ:
7.6. Աշխատողը պարտավոր է ունենալ իր էլեկտրոնային հասցեն, որը հայտնի է կրթահամալիրի բոլոր աշխատողներին, շահառուներին և պարտադիր բացվում, ստուգվում է օրը 2 անգամ, գործածել mskh.am փոստի (Live@Edu) հասցեների համակարգը, ուսումնական աշխատանքի կազմակերպման, արդյունքների համակարգման նպատակով վարել իր անձնական բլոգը (էջը), սահմանված կարգով լրացնել էլեկտրոնային մատյանը, մասնակցել կրթահամալիրի, մասնաճյուղի կայքերի պահպանման և զարգացման աշխատանքին, իմանալ այդտեղ հրապարակված նորությունները:
7.7. Աշխատողը պարտավոր է մասնակցել մասնագիտական վերապատրաստման դասընթացների, միջոցառումներին, մշտապես ինքնակրթվել և գործնականում կիրառել դրա արդյունքները, սահմանված կարգով ատեստավորվել:
7.8. Աշխատողը պարտավոր է մասնակցել կրթահամալիրի շահառուների իրազեկման, սովորողների ընդունելության, խորացված ուսուցման դասարանների ձևավորման աշխատանքին:
7.9. Աշխատողը պարտավոր է սահմանված կարգով ներկայացնել իր գործունեության հաշվետվությունը։
  1. Աշխատողի իրավունքները
8.1. Աշխատողի իրավունքները որոշված են Օրենսդրությամբ, Կանոնադրությամբ, Կանոններով, Հրահանգով, Ակտերով:
8.2. Աշխատողն իրավունք ունի սահմանված կարգով մասնակցելու կրթահամալիրում և մասնաճյուղերում իրականացվող ծրագրերին:
8.3. Աշխատողն իրավունք ունի անարգել ստանալու կրթահամալիրի գործունեությանը վերաբերող ցանկացած տեղեկություն, մասնակցելու կրթահամալիրում իրականացվող միջոցառումներին, հավաքներին, ժողովներին, քննարկումներին (այդ թվում՝ առցանց), վարչական խորհրդի, մասնաժողովի և կրթահամալիրի խորհրդի նիստերին, կազմակերպելու քննարկումներ և առցանց քննարկումներ:
8.4. Աշխատողն անվճար օգտվում է կրթահամալիրի գրադարանից, մեդիագրադարանից, սահմանված չափով` ինտերնետից:
8.5. Աշխատողն իր հիմնական աշխատատեղում ունի աշխատանքային պայմաններ, սնվելու պայմաններ:
8.6. Աշխատողն անվճար ստանում է մասնագիտական աջակցություն կրթահամալիրի մասնաճյուղերի (ուսուցողական ծրագրերի, ուսումնական կենտրոնների ղեկավարների, ծառայությունների) կողմից:
  1. Սովորողի իրավունքներն ու պարտականությունները
9.1. Կրթահամալիրի ուսուցողական ծրագրի սովորողը այն երեխան է, ում ծնողն ընտրում է կրթահամալիրում իրականացվող հեղինակային մանկավարժությունը և Խորհրդի հաստատած կարգով մասնաճյուղի ղեկավարի հետ կնքում է ուսումնառության մասին պայմանագիր:
9.2. Սովորողի իրավունքները սահմանված են «Կրթության մասին», «Հանրակրթության մասին» և «Երեխայի իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքներով, օրենսդրությամբ, Կանոններով, նրա ուսումնառության պայմանագրով:
9.3. Սովորողն իրավունք ունի սահմանված կարգով ընտրելու իր նախասիրած գործունեությունը, խորացված ուսուցումը, ակումբը, լրացուցիչ կրթությունը:
9.4. Սովորողն ուսումնառության ընթացքում օգտվում է ինքնավարության իր ընտրած տարբերակից, ինքնասպասարկումից և ազատությունից` իր ստեղծագործական ներուժը, մասնագիտական հետաքրքրությունները դրսևորելու և զարգացնելու նպատակով: Մասնաճյուղի ղեկավարը, Տնօրենը աջակցում են, որ սովորողներն անարգել իրացնեն իրենց ինքնավարությունը մասնաճյուղում, կրթահամալիրում:
9.5. Սովորողն իրավունք ունի անհատական կամ կոլեկտիվ գրավոր կամ բանավոր դիմում հղելու Տնօրենին, խորհրդին, մասնաճյուղի ղեկավարին, կրթահամալիրի յուրաքանչյուր աշխատողի, 7-օրյա ժամկետում ստանալու նրանցից հիմնավորված ու սպառիչ պատասխան:
9.6.  Սովորողն իրավունք ունի սահմանված կարգով հայց ներկայացնելու կրթահամալիրի Խաղարկային դատարան` Օրենսդրությամբ, Կանոնադրությամբ, ուսումնառության պայմանագրով նախատեսված իր կամ (և) այլոց իրավունքների, ազատությունների և օրինական շահերի պաշտպանության համար:
9.7. Սովորողն իրավունք ունի սահմանված կարգով օգտվելու կրթահամալիրի գրադարանից, մեդիագրադարանից, սահմանված չափով` ինտերնետից, ուսումնատեխնիկական միջոցներից:
9.8. Սովորողն իրավունք ունի իր ընտրությամբ մասնակցելու ցանկացած ծրագրի կազմման, իրականացման, գնահատման, տարածման աշխատանքներին:
9.9. Սովորողը սահմանված կարգով կարող է փոխել ուսուցողական ծրագիրը (դպրոցը), դասարանը, խումբը:
9.10. Սովորողը սահմանված կարգով տեղեկացվում է կրթահամալիրում անցկացվող ուսումնական քննարկումների և նրանց արդյունքների մասին:
9.11. Ծնողական միջոցներով սովորողի համար մասնաճյուղում կազմակերպվում է ընտանեկան պայմաններով երկարօրյա խնամքի և ուսուցման խումբ:
9.12. Ծնողական միջոցներով կազմակերպվում է սովորողների անվտանգ, ապահով տեղափոխումը (այդ թվում` ուսումնական ճամփորդությունների ժամանակ):
9.13. Անհրաժեշտության դեպքում սովորողն անվճար օգտվում է երեխայի զարգացման` լոգոպեդի, հոգեբանի, սոցիալական մանկավարժի, հատուկ մանկավարժի ծառայություններից:
9.14. Սովորողն ունի կրթական նախաձեռնություն իրականացնելու իրավունք:
9.15. Կրթահամալիրի նախադպրոցական սաները սահմանված կարգով օգտվում են նախադպրոցականին ուղղված ծառայություններից: Ոչ աշխատանքային օրերին (ժամերին) գործում է նախադպրոցականի խնամքի մատչելի ծառայություն:
9.16. Սովորողը պարտավոր է հարգել և պաշտպանել կրթահամալիրի ուսումնական գործընթացի բոլոր մասնակիցների իրավունքները, կատարել ուսումնական պլանը, հարգել ուսումնական պարապմունքների հաստատված ժամատախտակը, դասացուցակը, ուսումնական պլանով որոշված կարգերը, ուսումնական պարապմունքի գնալիս անձնական նոթբուք (նեթբուք կամ համարժեք այլ միջոց), ժամացույց, իր ընտրությամբ գործունեության ծրագրով անհրաժեշտ ուսումնական թվային գործիքներ ունենալ, սահմանված կարգով մասնակցել Խաղարկային դատարանի աշխատանքին:
9.17. Ուսումնական պարապմունքների ժամանակ Սովորողը պարտավոր է կատարել ուսումնական հանձնարարությունները, տանը` իր ընտրած ուսումնական աշխատանքը, մասնակցել կրթահամալիրի կայքի ստեղծմանը և զարգացմանը:
9.18. Սովորողը 1-ին դասարանից պարտավոր է ունենալ էլեկտրոնային հասցե, գործածել mskh.am էլեկտրոնային փոստը (Live@Edu), ուսումնական աշխատանքի համար գործածել համացանց, իր ուսումնական-ստեղծագործական-հետազոտական աշխատանքի արդյունքները հրապարակել mskh.am-ում, 4-րդ դասարանից սկսած` անհատական ուսումնական բլոգում, սոցիալական ցանցում, սահմանված կարգով ներկայացնել ուսումնական գործունեության հաշվետվություն:
9.19. Սովորողը պարտավոր է բարեխիղճ օգտվել կրթահամալիրի գույքից և ուսուցման միջոցներից, սահմանած կարգով վերականգնել կրթահամալիրին հասցված նյութական վնասը:
9.20. Սովորողը պարտավոր է առանց ուշացման հաճախել ուսումնական պլանով որոշված պարապմունքներին, դասընթացների ծրագրերով որոշված ուսումնական ճամփորդություններին, զբաղվել ուսումնական-հայրենագիտական գործունեությամբ, մասնակցել ուսումնական պլանով որոշված ուսումնա-հետազոտական ճամբարին, նախասիրությունների զարգացման ստուգատեսներին, հրապարակել իր ստեղծագործական-հետազոտական աշխատանքի արդյունքները:
9.21. Սովորողը պարտավոր է իր բացակայության, ուշացման մասին նախօրոք տեղյակ պահել մասնաճյուղի գրասենյակի ղեկավարին, իսկ չտեղեկացնելու դեպքում ներկայացնել գրավոր բացատրագիր:
9.22. Սովորողը պարտավոր է մասնակցել կրթահամալիրի շահառուների իրազեկման, հեղինակային կրթական ծրագրի տարածման աշխատանքին:
9.23. Սովորողի ուսումնական տարվա, ուսումնական շաբաթվա և արձակուրդների տևողությունը և ժամկետները որոշվում է այդ ուսումնական տարվա ուսպլանով:
9.24. Սովորողի ուսումնական աշխատանքի վերաբերյալ հաշվառումը կատարվում է կրթահամալիրի մասնաճյուղի աշխատողների ժողովի կողմից առաջարկված և Տնօրենի հաստատած կարգի ու ձևի համաձայն:
9.25. Սովորողը պարտավոր է մաքուր պահել ուսումնական աշխատավայրը, մասնակցել ինքնասպասարկման, միջավայրի խնամքի, հանրօգուտ աշխատանքներին:
9.26. Սովորողի ուսումնական աշխատանքի արդյունքի գնահատումը կատարվում է կրթահամալիրի մասնաժողովի կողմից առաջարկված և կրթահամալիրի խորհրդի հաստատած կարգով և ձևով, որն արտացոլվում է ուսումնական պլաններում և ծրագրերում:
9.27. Սովորողը կարող է սահմանված կարգով խրախուսվել, արժանանալ մրցանակների և պարգևների (այդ թվում՝ դրամական)։
9.28. Սովորողի կողմից Կանոնների, ուսումնառության պայմանագրով ստանձնած պարտավորությունների խախտումը կարող է ուսումնառության պայմանագրի լուծման հիմք լինել:
  1. Ծնողի (Սովորողի օրինական ներկայացուցչի) իրավունքներն ու պարտականությունները
Կրթահամալիրի ուսումնական հաստատությունների սովորողների ծնողներն ունեն Եվրոպայի ծնողների ասոցիացիայի (EPA) կանոնադրության մեջ թվարկված հիմնական իրավունքներն ու պարտականությունները:
Ծնողի իրավունքները և պարտականությունները որոշվում են սովորողի ուսումնառության պայմանագրով: Մասնաճյուղի սովորողների ծնողներն ինքնուրույն են, ինքնավար, կրթահամալիրի, մասնաճյուղի կայքից օգտվում են ընդհանուր կարգով, կարող են մասնաճյուղում, կրթահամալիրում կազմակերպել հավաք (ժողով, ակումբ, խորհուրդ): Մասնաճյուղի ղեկավարը, Տնօրենը աջակցում են, որ ծնողներն անարգել իրացնեն իրենց ինքնավարությունը մասնաճյուղում, կրթահամալիրում:
10.1. Ծնողն իրավունք ունի.
  • համարվելու իր երեխայի առաջնային կրթողը,
  • օգտվելու կրթահամալիրում առկա հեղինակային կրթական ծրագրերից և ծառայություններից` իր երեխայի պահանջներին, ընդունակություններին և արժանիքներին համապատասխան,
  • կրթական հաստատությունից ստանալու իր երեխային վերաբերող ցանկացած տեղեկություն,
  • իր երեխայի համար ընտրելու այն կրթությունը, որն ամենից մոտ է իր համոզմունքներին և արժեքներին, որոնք կարևոր է համարում դաստիարակության համար,
  • ազդելու իր երեխայի դպրոցի կողմից իրականացվող ծրագրի վրա, սահմանված կարգով ընտրվելու կրթահամալիրի խորհրդում:
10.2.  Ծնողի իրավունքներն իրականացվում են ուսումնառության պայմանագրով նախատեսված պարտավորությունները կատարելուն համապատասխան:
10.3.  Ծնողները մասնաճյուղի ղեկավարի հետ կնքում են ուսումնառության պայմանագիր, որով սահմանվում են լրացուցիչ կրթական ծառայությունները և դրանց համար ծնողի կողմից հատկացվող ուսումնական լրավճարների չափը:
10.4.  Ծնողն իրավունք ունի իր և դասավանդողի (ծրագրի ղեկավարի, Տնօրենի) տարաձայնությունների հարցը տեղափոխելու Խորհրդի օրակարգ:
10.5. Ծնողն իրավունք ունի սահմանված կարգով հայց ներկայացնելու կրթահամալիրի Խաղարկային դատարան` Օրենսդրությամբ, Կանոնադրությամբ, ուսումնառության պայմանագրով նախատեսված իր, իր երեխայի կամ (և) այլոց իրավունքների, ազատությունների և օրինական շահերի պաշտպանության համար:
10.6.  Ծնողները պարտավոր են.
  • պատասխանատվությամբ վերաբերվել իրենց երեխաների անհատականության զարգացման առանձնահատկություններին և հարգել նրանց իրավունքները,
  • կրթության հարցում համագործակցել իրենց երեխաների դպրոցների հետ,իրենց և իրենց երեխաների շահերը ներկայացնելու համար մասնակցել դպրոցում, կրթահամալիրում կազմակերպվող քննարկումներին (այդ թվում՝ առցանց), հավաքներում.
  • իրենց երեխաների դպրոցներին տրամադրել այն տեղեկությունները, որոնք առնչվում են կրթական նպատակների համատեղ իրականացման գործընթացին,
  • իրենց երեխաների կրթության գիտակից և իրազեկ ընտրություն կատարել,
  • անձնապես նվիրված լինել իրենց երեխաների դպրոցին, որը տեղական համայնքի կարևորագույն մասն է,
  • իրենց և իրենց երեխաների շահերը ներկայացնելու համար մասնակցել դպրոցում, կրթահամալիրում կազմակերպվող քննարկումներին,
  • ունենալ էլեկտրոնային հասցե, հետևել կրթահամալիրի կայքին, իրենց երեխաների ուսումնական աշխատանքի արդյունքներին հետևել նաև համացանցում,
  • իրենց երեխաներին ապահովել հանրակրթության, նախասիրական գործունեության և խորացված ուսուցման համար անհրաժեշտ անհատական (այդ թվում` թվային) միջոցներով,
  • ապահովել իրենց երեխաների մասնակցությունը ուսումնական պլանով որոշված պարապմունքներին, ուսումնա-հետազոտական ճամբարին, նախասիրությունների զարգացման ստուգատեսներին, դասընթացների ծրագրերով որոշված ուսումնական ճամփորդություններին:
10.6.   Մասնաճյուղի սովորողի ծնողը պարտավոր է ուսումնառությունը շարունակելու մասին պայմանագիրը կնքել մինչև հուլիսի 1-ը:
10.7.   Ծնողի կողմից Կանոնների, ուսումնառության պայմանագրով որոշված պարտականությունների խախտումը կարող է ուսումնառության պայմանագրի լուծման հիմք լինել:
10.8.   Սովորողների, դասավանդողների, ծնողների և այլ շահառուների իրավունքների առարկայական պաշտպանության նպատակով կարող է ստեղծվել դպրոցական իրավապաշտպանի ինստիտուտ:

DEBERES 4 5 6 7- 23

1.

1. ¿Ver/televisión/qué/en/te/la/gusta?

¿Qué te gusta ver en la televisión?

2. ¿amigos/tus/adónde/con/los domingos/vas?

¿Adónde vas con tus amigos los domingos?

3. ¿practicas/deporte/qué?

¿Qué deporte practicas?

4. ¿tu/cuál/actriz/es/favorita?

¿Cuál es tu actriz favorita?

5. ¿tu/es/cuál/favorito/escritor?

¿Cuál es tu escritor favorito?

6. ¿duermes/horas/por/cuántas/noche/la?

¿Cuántas horas duerme por la noche?

7. ¿carne/prefieres/qué/la/pescado/o/él?

¿Qué prefieres, la carne o él pescado?

8. ¿hay/clase/en/cuántos/tu/compañeros?

¿Cuántos compañeros hay en tu clase?

9. ¿bebes/día/cuánta/al/agua?
¿Cuánta agua bebes al día?
10. ¿qué/arroz/prefieres/pan/o?
¿Qué prefieres, pan o arroz?
2.
1. iCuántos vestidos tienes! ¿cuál es tu preferido?
2. ¿Cuál es más grande, un tiburón o una ballena?
3. ¿Cuál es tu deporte favorito?
4. ¿De qué país es tu compañero?
5. ¿Qué día es tu cumpleaños?
6. iQué casa tan grande! ¿qué es tu habitación?
7. ¿A qué hora llega el avión?
8. ¿Qué prefieres: carne o pescado?
9. ¿Qué te gusta hacer los fines de semana?
10. ¿Qué es más barata: la silla de madera o la de plástico?

 

3.

 

1. ¿Cómo vienes a clase?
Andando.
2. ¿A quién llamaste por teléfono?

A María.

3. ¿A qué hora te acuestas?

A las once y media.

4. ¿Dónde están los niños?

En su cuarto.

5. ¿Cuánto compraste?

Veinte euros.

6. ¿Cuál le debo?

Un libro para mí.

7. ¿Qué te gusta más?

El rojo.

8. ¿De qué es esto?

De Juan.

9. ¿Cuantas manzanas hay?

No hay muchas.

10. ¿Cuándo te vas de vacaciones?

El mes que viene.

 

4.

1. ¿Dónde vives?

Vivo en Toledo.

2. ¿A qué hora te levantas?

Me levanto a las seis de la mañana.

3. ¿Cuántas veces a la semana entrenas?

Entreno todos los días, menos uno.

4. ¿Cuándo es tu día de descanso?

Mí día de descanso es el lunes.

5. ¿Cuánta agua bebes al día?

Bebo tres litros de agua al día.

6. ¿Qué comés?

Como mucha pasta y alimentos energéticos.

Ted talk about dreams

Dreams 

 

What does it mean when we dream?

Dreams are stories and images that our minds create while we sleep. They can be entertaining, fun, romantic, disturbing, frightening, and sometimes bizarre.

They are an enduring source of mystery for scientists and psychological doctors. Why do dreams occur? What causes them? Can we control them? What do they mean?

This article will explore the current theories, causes, and applications of dreaming.

Fast facts on dreams

  • We may not remember dreaming, but everyone is thought to dream between 3 and 6 times per night
  • It is thought that each dream lasts between 5 to 20 minutes.
  • Around 95 percent of dreams are forgotten by the time a person gets out of bed.
  • Dreaming can help you learn and develop long-term memories.
  • Blind people dream more with other sensory components compared with sighted people.

Causes

Everyone probably dreams

There are several theories about why we dream. Are dreams merely part of the sleep cycle, or do they serve some other purpose?

Possible explanations include:

  • representing unconscious desires and wishes
  • interpreting random signals from the brain and body during sleep
  • consolidating and processing information gathered during the day
  • working as a form of psychotherapy

From evidence and new research methodologies, researchers have speculated that dreaming serves the following functions:

  • offline memory reprocessing, in which the brain consolidates learning and memory tasks and supports and recordsTrusted Source waking consciousness
  • preparing for possible future threatsTrusted Source
  • cognitive simulation of real life experiences, as dreaming is a subsystem of the waking default network, the part of the mind active during daydreaming
  • helping develop cognitiveTrusted Source capabilities
  • reflecting unconscious mental functionTrusted Source in a psychoanalytic way
  • a unique state of consciousness that incorporates experienceTrusted Source of the present, processing of the past, and preparation for the future
  • a psychological space where overwhelming, contradictory, or highly complex notions can be brought togetherTrusted Source by the dreaming ego, notions that would be unsettling while awake, serving the need for psychological balance and equilibrium

Much that remains unknown about dreams. They are by nature difficult to study in a laboratory, but technology and new research techniques may help improve our understanding of dreams.

 

What are dreams?

Dreams are a universal human experience that can be described as a state of consciousness characterized by sensory, cognitive and emotional occurrences during sleep.

The dreamer has reducedTrusted Source control over the content, visual images and activation of the memory.

There is no cognitive stateTrusted Source that has been as extensively studied and yet as frequently misunderstood as dreaming.

There are significant differences between the neuroscientific and psychoanalytic approaches to dream analysis.

Neuroscientists are interested inTrusted Source the structures involved in dream production, dream organization, and narratability. However, psychoanalysis concentrates on the meaning of dreams and placing them in the context of relationships in the history of the dreamer.

Reports of dreams tend to beTrusted Source full of emotional and vivid experiences that contain themes, concerns, dream figures, and objects that correspond closely to waking life.

These elements create a novel “reality” out of seemingly nothing, producing an experienceTrusted  Sourcewith a lifelike timeframe and connections.

Nightmares

Nightmares are distressing dreams that cause the dreamer to feel a number of disturbing emotions. Common reactions to a nightmare include fear and anxiety.

They can occur in both adults and children, and causes include:

  • stress
  • fear
  • trauma
  • emotional difficulties
  • illness
  • use of certain medications or drugs

Lucid dreams

Lucid dreaming is the dreamer is aware that they are dreaming. They may have some control over their dream.

This measure of control can vary between lucid dreams. They often occur in the middle of a regular dream when the sleeping person realizes suddenly that they are dreaming.

Some people experience lucid dreaming at random, while others have reported being able to increase their capacity to control their dreams.

Interpretations

What goes through our minds just before we fall asleep could affect the content of our dreams.

For example, during exam time, students may dream about course content. People in a relationship may dream of their partner. Web developers may see programming code.

These circumstantial observations suggest that elements from the everyday re-emerge in dream-like imagery during the transition from wakefulness to sleep.

Characters

Studies have examined the “characters” that appear in dream reports and how they the dreamer identifies them.

A study of 320 adult dream reportsTrusted Source found:

  • Forty-eight percent of characters represented a named person known to the dreamer.
  • Thirty-five percent of characters were identified by their social role (for example, policeman) or relationship to dreamer (such as a friend).
  • Sixteen percent were not recognized

Among named characters:

  • Thirty-two percent were identified by appearance
  • Twenty-one percent were identified by behavior
  • Forty-five percent were identified by face
  • Forty-four percent were identified by “just knowing”

Elements of bizarreness were reported in 14 percent of named and generic characters.

Another study investigated the relationship between dream emotion and dream character identification.

Affection and joy were commonly associated with known characters and were used to identify them even when these emotional attributes were inconsistent with those of the waking state.

The findings suggest that the dorsolateral prefrontal cortex, associated with short-term memory, is less active in the dreaming brain than during waking life, while the paleocortical and subcortical limbic areas are more active.

Memories

The concept of ‘repression’ dates back to Freud. Freud maintained that undesirable memories could become suppressed in the mind. Dreams ease repression by allowing these memories to be reinstated.

A study showed that sleep does not helpTrusted Source people forget unwanted memories. Instead, REM sleep might even counteract the voluntary suppression of memories, making them more accessible for retrieval.

Two types of temporal effects characterize the incorporation of memories into dreams:

  • the day-residue effect, involving immediate incorporations of events from the preceding day
  • the dream-lag effect, involving incorporations delayed by about a week

The findings of one studyTrusted Source suggest that:

  • processing memories into dream incorporation takes a cycle of around 7 days
  • these processes help further the functions of socio-emotional adaptation and memory consolidation

Dream lag

Dream-lag is when the images, experiences, or people that emerge in dreams are images, experiences, or people you have seen recently, perhaps the previous day or a week before.

The idea is that certain types of experiences take a week to become encoded into long-term memory, and some of the images from the consolidation process will appear in a dream.

Events experienced while awake are said to feature in 1 to 2 percent of dream reports, although 65 percent of dream reports reflect aspects of recent waking life experiences.

The dream-lag effect has been reportedTrusted Source in dreams that occur at the REM stage but not those that occur at stage 2.

Memory types and dreaming

Two types of memory can form the basis of a dream.

These are:

  • autobiographical memories, or long-lasting memories about the self
  • episodic memories, which are memories about specific episodes or events

A study exploring different types of memory within dream content among 32 participants foundTrusted Source the following:

  • One dream (0.5 percent) contained an episodic memory.
  • Most dreams in the study (80 percent) contained low to moderate incorporations of autobiographical memory features.

Researchers suggest that memories of personal experiences are experienced fragmentarily and selectively during dreaming. The purpose may be to integrate these memories into the long-lasting autobiographical memory.

A hypothesis stating that dreams reflect waking-life experiences is supported by studies investigating the dreams of psychiatric patients and patients with sleep disorders. In short, their daytime symptoms and problems are reflectedTrusted Source in their dreams.

In 1900, Freud described a category of dreams known as “biographical dreams.” These reflect the historical experience of being an infant without the typical defensive function. Many authors agree that some traumatic dreams perform a function of recovery.

One paper hypothesizesTrusted Source that the main aspect of traumatic dreams is to communicate an experience that the dreamer has in the dream but does not understand. This can help an individual reconstruct and come to terms with past trauma.

Themes

The themes of dreams can be linked to the suppression of unwanted thoughts and, as a result, an increased occurrence of that suppressed thought in dreams.

Fifteen good sleepers were asked to suppress an unwanted thought 5 minutes prior to sleep.

The results demonstrateTrusted Source that there were increased dreams about the unwanted thought and a tendency to have more distressing dreams. They also imply that thought suppression may lead to significantly increased mental disorder symptoms.

Research has indicatedTrusted Source that external stimuli presented during sleep can affect the emotional content of dreams.

For example, the positively-toned stimulus of roses in one study yielded more positively themed dreams, whereas the negative stimulus of rotten eggs was followed by more negatively themed dreams.

Typical dreams are defined as dreams similar to those reported by a high percentage of dreamers.

Up to now, the frequencies of typical dream themes have been studied with questionnaires. These have indicatedTrusted Source that a rank order of 55 typical dream themes has been stable over different sample populations.

Me before you. What that is about?

Louisa Clark is hired as carer for Will Traynor, a once successful banker and active sportsman now tetraplegic after being hit by a motorcycle. Will’s mother hopes Lou’s bubbly personality will lift Will’s depressed and cynical spirits. Will is initially cold towards Lou.

Than their relationship becomes more friendly and easy going.

Overhearing an argument between Will’s parents, Lou learns that Will has conceded six months to them before he will go to Dignitas in Switzerland for assisted suicide, as he is unable to accept a disabled life. Lou takes it upon herself to change his mind by organising trips and adventures to show him that life is still worth living. Patrick’s jealousy grows until he and Lou split up.

Will asks Lou to accompany him to Alicia’s wedding, she is his ex-girlfriend, who will marry with Will’s former best friend Rupert. They start to fall in love. During a luxurious trip to Mauritius, Will tells Lou he still intends to take assisted suicide, saying he wants her to live a full life instead of half a life with him. Heartbroken, Lou quits as Will’s caregiver and refuses contact with him.

I won’t blame him for what he did. because his life in the past was perfect and he could not put up with a new life in any way, and finally he did everything for the girl to live a good life.