Monthly Archives: January 2022

Հունվարյան ստուգաստեսի հաշվետվություն

Այս տարի, համեմատած անցած տարվա իմ ստուգատեսի մասնակցությունը բավականին պասիվ էր։ Ոչ թե այս տարի եմ քիչ մասնակցել, այլ ուղղակի անցած տավա իմ մասնակցությունն էր շատ ակտիվ։

Այս ամսվա առաջին ճամփորդությունս գեղասահքն էր, անկեղծ ասած շատ երկար էի սպասել, քանի որ այնտեղի սառույցը շատ լավն է և անցած տարի էլ էի այնտեղ գնացել և անչափ հավանել էի։

Գեղասահք

Անգամ  Հրաչուհու հետ միյասին ունեցանք երթուղիների և քարտեզագրման հետ կապված դիջիթեք Հարավային դպրոցում։ Շատ հավես էր և հոյակապ էր, որ նոր փորձ ձեռք բերեցինք։

Երթուղի էինք մշակել դեպի Արատես։

Путешествие в Аратес( маршрут)

Դիջիթեք- քարտեզագրում

Ընկեր Նելլիյին քննության համար շատ հետաքրքիր բնապահպանական ֆիլմ էի դիտել և վերլուծել, որի շնորհիվ յուրաքանչյուր մարդ պետք է հասկանա, թե ինչ կարող է անել մեր կողմից նետված ամեն մի փոքրիկ աղբ։

Բնության պահպանություն- ֆիլմի վերլուծություն

Հետաքրքիր նյութ էի պատրաստել անգամ առողջ տուրիզմի մասին։ Մեր օրերում այն բավականին արդի թեմա է։

ԱՌՈՂՋ ՏՈՒՐԻԶՄ

Աշխարհագրության քննության համար պատրաստել էի ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐ նյութը։ Այն մի փոքր ավելի բարդ ստացվեց ինձ մոտ, բայց ես գոհ եմ։

Լոռու մարզի զարգացման հեռանկարը

 

Երևի թե այսքանը, շնորհակալություն։

 

Լոռու մարզի զարգացման հեռանկարը

ԼՈՌՈԻ ՄԱՐԶԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ

Տարածքը – 3798 քառ.կմ
Մարզկենտրոնը – ք. Վանաձոր
Բնակչությունը, 2019թ. –
215.5հազ.մարդ այդ թվում՝
քաղաքային – 128,8 հազ. Մարդ
գյուղական – 88,6 հազ. Մարդ
/ըստ ՀՀ Վիճակագրական
Կոմիտեի տվյալների/
Քաղաքային համայնքներ – 8
Գյուղական համայնքներ – 105

Լոռու մարզ - Հայաստանի մարզերը - Armenian Geographic

ՀՀ Լոռու մարզն ընդգրկում է
Սպիտակի, Ստեփանավանի, Տաշիրի, Թումանյանի, Գուգարքի տարածաշրջանները, որոնք
իրենց համայնքներով ներկայացված են ստորև:

Գուգարքի տարածաշրջան – (1 քաղաքային՝ Վանաձոր և 21 գյուղական՝ Ազնվաձոր,Անտառամուտ, Անտառաշեն, Արջուտ, Բազում, Գուգարք, Դարպաս, Դեբեդ, Եղեգնուտ,Լերմոնտովո, Լեռնապատ, Հալլավար, Ձորագետ, Ձորագյուղ, Մարգահովիտ, Շահումյան,Վահագնաձոր, Վահագնի, Փամբակ, Քարաբերդ, Ֆիոլետովո համայնքներ)

Թումանյանի տարածաշրջան – (4 քաղաքային՝ Ալավերդի, Թումանյան, Ախթալա, Շամլուղ և 27գյուղական Աթան, Ահնիձոր, Այգեհատ, Արդվի, Արեւածագ, Աքորի, Դսեղ, Թեղուտ, Լորուտ,Ծաթեր, Ծաղկաշատ, Կաճաճկուտ, Կարմիր Աղեգի, Հագվի, Հաղպատ, Ճոճկան, Մարց, Մեծ Այրում, Մղարթ, Նեղոց, Շամուտ, Շնող, Չկալով, Ջիլիզա, Քարկոփ, Քարինջ, Օձուն համայնքներ)

Սպիտակի տարածաշրջան – (1 քաղաքային՝ Սպիտակ և 20 գյուղական՝ Արեւաշող, Գեղասար,Գոգարան, Լեռնանցք, Լեռնավան, Լուսաղբյուր, Խնկոյան, Ծաղկաբեր, Կաթնաջուր,Հարթագյուղ, Ղուրսալի, Մեծ Պարնի, Նոր Խաչակապ,Շենավան, Շիրակամուտ, Ջրաշեն,
Սարալանջ, Սարահարթ, Սարամեջ, Քարաձոր համայնքներ)

Ստեփանավանի տարածաշրջան – (1 քաղաքային՝ Ստեփանավան և 18 գյուղական՝ Ագարակ,Ամրակից, Բովաձոր, Գարգառ, Գյուլագարակ, Լեջան, Լոռի Բերդ, Կաթնաղբյուր, Կողես,Կուրթան, Հոբարձի, Հովնանաձոր, Յաղդան,Պուշկինո, Սվերդլով, Վարդաբլուր, Ուրասար,Ուռուտ համայնքներ)

Տաշիրի տարածաշրջան – (1 քաղաքային՝ Տաշիր և 19 գյուղական՝ Ապավեն,Արծնի,Բլագոդարնոյե, Դաշտադեմ, Լեռնահովիտ, Կաթնառատ,Ձյունաշող, Ձորմուտ, Մեդովկա,
Մեծավան, Մեղվահովիտ, Միխայլովկա, Նովոսելցովո, Նորաշեն, Պաղաղբյուր,Պետրովկա,Պրիվոլնոյե, Սարատովկա, Սարչապետ համայնքներ)

 

ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶՈՒՄ ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅԱՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ
ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆ


Լոռու տուրիզմի զարգացման և հետազոտության կենտրոնը 2019 թ.-ին կատարել է մի շարք հետազոտություններ , որոնց նպատակն է եղել բացահայտել Լոռու մարզի զարգացման հնարավորությունները զբոսաշրջության ոլորտում,գնահատել մարզի զբոսաշրջային ռեսուրսները:Հետազոտությունների ընթացքում հարցում կատարեցինք ՀՀ քաղաքացիների և մարզ ժամանած զբոսաշրջիկների շրջանում, հասկանալու համար՝ մարզում զբոսաշրջային ծառայությունների ակտիվացմանը խոչընդոտող խնդիրները: Նաև կենտրոնի հետազոտության արդյունքները համեմատեցինք 2014 թ-ին <<Զբոսաշրջության և երիտասարդների ձեռներեցության զարգավցման ծրագրի>> կողմից իրականացրած հետազոտության արդյունքների հետ, պետք է նշել,ցավոք,խնդիրների գերակա մասը դեռ առկա է ,իսկ մի քանիսն էլ դադարել է այլևս խնդիր լինելուց: Ահա այն խնդիրները,որոնք դեռ առկա են.

Լոռու մարզում զբոսաշրջային
ծառայությունների ակտիվացմանը
խոչընդոտող խնդիրները

Լոռու մարզի զբոսաշրջային քարտեզի բացակայությունը

  • Լոռու մարզի որակյալ զբոսաշրջային գրքույկի
    բացակայությունը
  • Հյուրատներում ծառայություններիմատուցման ցածր
    որակ,ոչ մասնագիտականմոտեցում
  • ՀամացանցումՀյուրանոցային տնտեսություններիվերաբերյալոչ
    լիարժեք և բարձր որակի տեղեկատվության բացակայություն
  • Մարզի զբոսաշրջային վայրերիմասին պատմող գովազդի
    բացակայություն
  • Որոշ Գյուղական համայնքներում անբարեկարգ
    ճանապարհներ
  • Մարզիթանգարանների,պատկերասրահների
    պասիվ աշխատանք
  • Հանրային սանհանգույցների բայացայություն կամ
    անմխիթարվիճակ / բոլոր բենզալցակայաններում արդեն
    գործումեն սանհանգույցներ
  • Հիմնական զբոսաշրջային այցելավայրերի հարակից
    տարածքներումոչ պատշաճ աղբահանման կազմակերպում
  • Տեսարժան վայրեր տանող ճանապարհային
    ցուցանակների բացակայություը

 

Ինչպես նաև դուրս ենք հանել Լոռու մարզի ՈՒԺԵՂ կողմերը, ըստ <<Լոռու մարզի 2017-2025 թթ-ի զարգացման ռազմավարության>> վերլուծության, որը մեզ կօգնի մարզի զբոսաշրջային ոլորտի զարգացման գործում:

  • Խոշոր քաղաքների առկայությունը, որպես ծառայությունների մատուցման, կրթության և առողջապահական կենտրոններ
  • Թումանյանի տարածաշրջանը, որպես լեռնարդյունաբերական աճի բևեռ
  • Տաշիրի տարածաշրջան, որպես անասնապահության և կաթի վերամշակման աճի բևեռ
  • Հանգստի կազմակերպման համար Բարենպաստ բնակլիմայական պայմաններ, անտառների մեծ տեսակարար կշիռ
  • Քաղցրահամ և հանքային ջրերի բավարար պաշարներ
  • Մեծաքանակ հուշարձաններ ու կոթողների առկայություն, այդ թվում ընդգրկված
  • ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։
  • Գյուղատնտեսության (մասնավորապես անասնապահության) համար նպաստավոր բնակլիմայական պայմաններ
  • Վանաձոր քաղաքում չօգտագործվող արտադրական տարածքների առկայություն
  • Մարզի չօգտագործվող հանգստյան գոտիների առկայություն
  • Ստեփանավան և Օձուն համայնքների օդանավակայանների շահագործումը կարող է դառնալ մարզի զբոսաշրջության զարգացման գրավականներից մեկը:
  • Մարզի գրեթե ողջ տարածքով անցնող երկաթուղու առկայություն
  • Էկո, ագրո, էթնիկ տուրիզմի զարգացմանն ուղղված ծրագրեր
  • Վանաձորի ճոպանուղու և մարզադաշտի վերակառուցում

 

 

Օր Առաջին

Օր Երկրորդ

 

Լոռու մարզում զբոսաշրջության հեռանկարային տեսակները

Լոռու մարզում զբոս. հեռանկարային տեսակները

  • Քաղաքային
  • Արկածային
  • Լեռնագնացություն
  • Հեծանվային լեռնագնացություն
  • Ժայռամագլցում արհեստական պատ
  • Քայլարշավ
  • Ռաֆտինգ
  • Զիպլայն
  • Ձիարշավ
  • Առողջարանային
  • Գյուղական
  • Գաստրոզբոսաշրջություն
  • Էկոզբոսաշրջություն

Լոռու մարզը կզարմացնի ձեզ իր գեղատեսիլ լեռներով, հարուստ բուսականությամբ և փարթամ անտառներով, խորունկ կիրճերով, արագընթաց գետերով, հնագույն ճարտարապետական հուշարձաններով, ինչպես նաև տեղի բնակչության բարությամբ և հյուրասիրությամբ: Լոռին եզակի զբոսաշրջային արդյունք առաջարկելու զգալի ներուժ ունի շնորհիվ իր կլիմայական պայմանների, առանձնահատուկ խոհանոցի և բնական ռեսուրսների:

 

ԱՐԿԱԾԱՅԻՆ ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ

Արկածային տուրիզմը ենթադրում է որևէ ուսումնասիրություն և իրական (կամ հավանական) ռիսկեր պարունակող ճամփորդություն: Արկածային տուրիստները կարող են ձգտել հաղթահարելու լարված և դժվար իրավիճակներ, որոնք առաջանում են նրանց՝ հարմարավետության գոտին լքելու արդյունքում: Սա կարող է տեղի ունենալ մշակութային շոկ (ցնցություն) ապրելու կամ կոնկրետ գործողությունների հետևանքով, որոնք պահանջում են զգալի ջանքեր և ներկայացնում են ֆիզիկական վտանգ կամ ռիսկի որոշակի աստիճան ունեն:
Առանձնացրել ենք արկածային տուրիզմի տեսակներ, որոնք ըստ Լոռու ՏԶՀ Կենտրոնի հետազոտությունների արդյունքների, Լոռու մարզում զարգացած են կամ ունեն բոլոր անհրաժեշտ պայմանները զարգանալու:

Դրանք էն՝ 

  • Քայլարշավ
  • Ռաֆտինգ
  • Զիպլայն
  • Ձիարշավ
  • Ժայռամագլցում, արհեստական պատ
  • Հեծանվային լեռնագնացություն
  • Լեռնագնացություն

 

                                    ՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ

2019թ-ին Կառավարության սուբվենցիոն ծրագրով իրականացվող հիմնանորոգումները մարզկենտրոնին նոր շունչ կհաղորդի: Տարիներ շարունակ, Հայքի հրապարակը, չնայած իր ճարտարապետական տեսքին, գտնվում էր
անբարեկարգ ու անմխիթար վիճակում: Այսօր Հայքի Հրապարակը ունի
նմանը չունեցող ձայնային և լուսային էֆեկտներով շատրվաններ, հրապարակի
շենքերի արտաքին լուսավորություն, որը քաղաքին հաղորդում է հեքիաթային
գեղեցկություն: Քաղաքում սուբվենցիոն ծրագրի շրջանակներում ակտիվ տեմպերով բարեկարգվում են պուրակները,այգիները,… Ինչպես նաև 2019թ.-ին Վանաձորին հանձնվեց Երիտասարդական մայրաքաղաքի բանալին:
Վանաձոր քաղաքում իրականացրեցինք հետազոտություն հյուրատների, հյուրանոցների ներկայացուցիչների շրջանում, քաղաքային զբոսաշրջության զարգացմանը խոչընդոտող խնդիրները պարզելու նպատակով: Դրանք են՝

  • Երեկոյան ժամանցի վայրերի բացակայությունը
  • Կանգառներումերթուղային տաքսիներիվերաբերյալ ցուցանակների բացակայությունը
  • ՔաղաքումՎանաձորի և Լոռու մարզի տեսարժան վայրերի վերաբերյալ ցուցանակներ
  • ՎանաձորիԻնֆորմացիոն կենտրոնի վերաբերյալ ցուցանակներ
  • Հանրային սանհանգույցների բացակայությունը
  • Հուշանվերներիխանութների պակաս
  • Քաղաքի մաքրությանըոչ հետևողական լինելը

 

ՌՈՔ ԽՄԲԵՐ
Չմոռանանք նաև երիտասարդների կողմից շատ սիրելի ռոք
խմբերի մասին,որոնք կազմավորվել են հենց Վանաձորում,
ճանաչում են ձեռք բերել ողջ Հայաստանում:
Վանաձորում հաճախ կազմակերպվում են ռոք համերգներ և
Հայաստանի տարբեր մարզերից երիտասարդները այցելում են
Վանաձոր: Որդան Կարմիր,Լավ էլի, Ան Գորդոնախ,
Lousnelius , Clocker:

Վանաձոր – Showbiz.am

 

                                    ԱՎԱՆԴԱԿԱՆ ԽՈՀԱՆՈՑ
                          ԳԱՍՏՐՈՆՈՄԻԿ ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ

Գաստրոզբոսաշրջությունը կարելի է բնորոշել որպես ճանապարհորդություն, որի նպատակն է
ծանոթանալ այլ երկրի ազգային խոհանոցի, սննդի պատրաստման առանձնահատկությունների
հետ, ձեռք բերել անկրկնելի ու հիշարժան գաստրոնոմիական փորձառություն:
Գաստրոզբոսաշրջությունն ունի զարգացման լուրջ նախադրյալներ ՀՀ-ում: Հայաստանի յուրաքանչյուր շրջան ունի իր ավանդական ուտելիքները: Հայաստանի ռեստորաններում առ
կա են հիմնականում առավել հայտնիները: Այնինչ հին ու մոռացված,
պակաս հայտնի ուտելիքները վերաթարմացնելը և դրանք ռեստորանային
մենյուներում ընդգրկելը խիստ կարևոր է ինչպես ազգային խոհանոցի
ավանդույթների պահպանման, այնպես էլ զբոսաշրջիկներին հետաքրքիր ու համեղ կերակուրների լայն ցանկ առաջարկելու տեսանկյունից: Բացի այդ, դրանք կարելի է օգտագործել յուրաքանչյուր տարածաշրջանի համար
գաստրոնոմիական բրենդ ստեղծելու նպատակով:
Լոռին հայտի է իր պանիրների տեսակներով և նաև ուտելի խոտաբույսերով։ Հետևաբար կան
բազմատեսակ աղցաններ Լոռվա բույսերից, որը տապակում են ձվով, կամ պարզապես
տապակում են և մատուցում մածունով։ Ինչպես նաև բազմատեսակն են լոռեցիների մարինադի
տեսակները՝ շուշան, ղանձիլ, սինդրիկ և այլն։ Հայտնի է նաև Լոռվա Փթռուկ ուտեստը, որը
սովորաբար հենց խոտաբույսերով պատրաստված ապուր է, կաթով և ալյուրով։

 

ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ԱՌԱՎԵԼ ՈՒՇԱԳՐԱՎ
ԲՆԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԸ

• Լոռու ձոր – Դեբեդի կիրճում
• «Բոլոր քար» – Վանաձորում
• «Մայորի ձոր» – Ստեփանավանում
• Մայորի քարափ» – Դսեղ գյուղի մոտ
• «Տզրուկի ջրվեժ» – Աթան գյուղի մոտ
• «Ալմաստի լիճ» – Ագարակ գյուղի մոտ
• Թռչկանի ջրվեժ – Չիչկան գետի մոտ
• Դսեղի լճերը
• Գայլաձորի կիրճը
• Ձորագետի, Փամբակի, Վանաձորի
հովիտները և այլն

Դիջիթեք- քարտեզագրում

Առարին անգամ  պետք է ինձանից տարիքով փոքրերի հետ աշխատեի, նրանք Հարավային դպրոցի 4~5րդ դասարանի սաներն էին։ Իրականում, բավականին խելացի էին և մեր ասածները արագ էին ըմբռնում։

Ես նրանց սովորեցրեցի GOOGLE EARTH ծրագրով աշխատել։ Գրեթե բոլորը տարված իրենց թաղամասրն ու տներն էին փորձում գտնել քարտեզի վրա, բայց ասեմ իմանաք, որ բոլորի մոտ դա ստացվեց։

Իսկ Հրաչուհին սկզբում ներկաըացրեց իր մշակած եռորյա այցը դեպի Արատես, իսկ հետո հանձնարարեց երեխաներն, որպեսզի նրանք էլ ուղի գծեն իրենց հենց ցանկացած վայրը։

Դաս անցկացնելը մի փոքր բարդ էր, քանի որ շատ էին աղմկում, բայց այդ աղմուկը գալիս էր նրանց հետաքրքրասիրությունից և մեր փորձի պակասից։

Modal verbs

She CAN do what she wants.

Could your husbat help mine with home works?

I know one girl, who  is able to 2 thinks at the same time.

Sorry, may my doughter sit with you?

I will go, I have to make dinner for my host family.

You must be at home alone, becouse your parents are working.

Some days I just need to be alone with my own.

I think you Shold go out and briach fresh air.

Ցրտահարություն, գերսառեցում

Ցրտահարությունը ցածր ջերմաստիճանի ազդեցությամբ մաշկի և այլ հյուսվածքների սառեցումն է։ Սովորաբար ախտահարվում են այտերը, ականջները, քիթը, մատները և ոտնաթաթերը։ Ցրտահարությանը նախորդում է սառելը։ Ցրտահարության ախտանիշները զարգանում են ցրտի ազդեցության հետ մեկտեղ։

See the source image

Ցրտահարված ՝ սառը և խոնավ միջավայրի ազդեցության ենթարկված մաշկը դառնում է այտուցված և ցավոտ, որը հաճախ ուղեկցվում է քորի զգացողությամբ։ Սովորաբար այս նշաններին նախորդում է ցրտահարված շրջանի թմրածության զգացումը։

Մակերեսային ՝ 1- ին կամ 2- րդ աստիճանի ցրտահարությունը չի առաջացնում որևէ երկարատև վնասում։ 2- րդ աստիճանի ցրտահարության ժամանակ մաշկի վրա առաջանում են մաքուր բշտիկներ։ Մաշկային ախտահարումները սովորաբար լավանում են մեկ կամ մի քանի շաբաթվա ընթացքում։ Լավանալուց հետո մաշկը կարող է ցրտի նկատմամբ մնալ գերզգայուն։ Ավելի խորը ՝ 3- րդ կամ 4- րդ աստիճանի ցրտահարությունների ժամանակ սառում և ախտահարվում են նաև մաշկի տակ եղած հյուսվածքները։ Ամենածանր ՝ 4- րդ աստիճանի ցրտահարության ժամանակ ախտահարվում են նաև մաշկից շատ խորն ընկած հյուսվածքները ՝ մկանները, ջլերը և ոսկորները։ Մաշկը դառնում է սև և մոմանման, իսկ վնասվածքը կարող է մնալ ամիսներով և հանգեցնել ` անդամահատման։

Ցրտահարության առաջին օգնությունը, որ մարդը կարող է ցուցաբերել դա ցրտահարված մարդուն տեղափոխելն է տաք վայր, փոխել նրա ամբողջ հագուստը, ոտքերը և ձեռքերը դնել սառը ջրի մեջ, աստիճանաբար մերսել և դանդաղ փոխել ջրի ջերմաստիճանը: Նրան տաք ըմպելիքներ և կերակուրներ տալ, որպեսզի մարմինը նաև ներսից տաքանա:

Կոտրվածքներ

Կոտրվածքը ոսկրի վնասվածքն է ` նրա ամբողջականության խախտմամբ: Լինում են բնածին և ձեռքբերովի կոտրվածքներ: Վերջիններիս ամենամեծ խումբն են կազմում վնասվածքային կոտրվածքները, որոնք ուղեկցվում են ոսկրը շրջապատող փափուկ հյուսվածքների վնասմամբ: Մաշկի ամբողջականության խանգարման ժամանակ վնասող առարկայի կամ կոտրված ոսկրի սուր բեկորի ազդեցությամբ առաջանում են բաց կոտրվածքներ:See the source image

Եթե մաշկի ամբողջականությունը չի խախտվում, կոտրվածքներն անվանում են փակ: Կախված կոտրվածքների գծի ուղղությունից ` տարբերում են լայնական, թեք և երկայնական կոտրվածքներ: Բարդ կոտրվածքները, երբ կոտրված ոսկրի ծայրերից անջատվում են մի քանի բեկորներ, անվանում են բեկորային կամ բազմաբեկորային, իսկ բազմաթիվ մանր բեկորների առկայության դեպքում ` մանրատված (փշրված): Կոտրվածքները առաջանում են չափից ավելի մեխանիկական ուժի միաժամանակյա ազդեցության հետևանքով` փոխադրամիջոցների, արտադրական, մարտական և այլ վնասվածքների ժամանակ:

Առաջին օգնության խնդիրը տրանսպորտային անշարժացումն է ` բեկակալներով կամ ձեռքի տակ եղած առարկաներով: Տրանսպորտային լավ անշարժացումը խոչընդոտում է ոսկրաբեկորների տեղաշարժման ավելացմանը և տուժածին տեղափոխելիս նվազեցնում ցավը, հետևաբար` վնասվածքային շոկի (հատկապես ազդոսկրի կոտրվածքների ժամանակ) առաջացման հնարավորությունը: Առաջին օգնությունը ցույց տալիս ձևախախտված ծայրանդամն ուղղել չի կարելի: Նման փորձերը տանջալից են տուժածի համար և անիրազեկ անձանց կողմից կատարվելիս կարող են վնասել նյարդերն ու անոթները

Սիրտ- թոքային վերակենդանացում

Սիրտ- թոքային վերակենդանացումն առաջին օգնության միջոցառում է, որին դիմում են, երբ ինչ-որ մեկը չի շնչում կամ նրա սիրտը կանգ է առել:

Սիրտ- թոքային վերակենդանացման (ՍԹՎ) նպատակը կլինիկական մահվան մեջ գտնվող մարդու կենսական կարևոր օրգանների կորցրած կամ խանգարված ֆունկցիաները վերականգնելու միջոցով նրա կյանքը փրկելն է:

Կլինիկական մահը սկսվում է արյան շրջանառության (սրտի) կանգից վայրկյաններ անց և դրսևորվում հետևյալ նշաններով ՝

  • գիտակցության բացակայություն:

  • շնչառության բացակայություն:

  • անոթազարկի (պուլսի) բացակայություն կենտրոնական (քնային) զարկերակի վրա:

  • բբերի առավելագույն լայնացում (սրտի կանգից 2 րոպե հետո):

  • բբերի լուսային ռեակցիայի բացակայություն:

Սիրտ- թոքային վերակենդանացումը ներառում է տուժողի կրծքավանդակի սեղմումները և արհեստական շնչառությունը, որոնց միջոցով փորձ է կատարվում նվազագույն մակարդակի վրա պահպանել նրա արյան շրջանառությունը և կենսական կարևոր օրգանների (առաջին հերթին ՝ գլխուղեղի) թթվածնով մատակարարումը ՝ փորձելով թույլ չտալ, որ կլինիկական մահը անդառնալիորեն փոխվի կենսաբանական մահվան:

Եթե ինչ-որ մեկը դժբախտ պատահարից, ճանապարհատրանսպորտային վթարից և ծանր վնասվածքից, վայր ընկնելուց, թունավոր կենդանիների խայթելուց, թունավորվելուց կամ այլ դրվագներից հետո չի կարողանում նորմալ շնչել (շնչահեղձ է լինում) կամ ընդհանրապես չի շնչում, ապա ՝

  • համոզվեք, որ դուք վտանգի մեջ չեք և անհապաղ զանգահարեք 1-03 և կանչեք շտապ բուժօգնություն:

  • եթե 1-03 զանգելը չի հաջողվում, զանգեք 911 և կանչեք փրկարարներին:

  • եթե 911 զանգելը ևս չի հաջողվում, զանգեք 1-02 և կանչեք ոստիկաններին:

Անգիտակից տուժածի մասին

Գիտակցության շնորհիվ իրականացվում է կապն արտաքին միջավայրի հետ։ Դրա շնորհիվ վտանգի դեպքում մենք կարողանում ենք պաշտպանել մեզ, հարմարվել արտաքին միջավայրի փոփոխվող պայմաններին։ Անգիտակից տուժածն անընդունակ է ապահովել իր շնչուղիների անցանելիությունը և ենթակա է շնչահեղձվելու վտանգին։

Անգիտակից տուժածի մոտ թուլանում են բոլոր մկանները, այդ թվում նաև լեզուն, որը կարող է ետ գնալ և փակել շնչուղիները։ Տուժածի մոտ կարող է լինել ակամա փսխում։

Քանի որ անգիտակից տուժածի մոտ բացակայում են կլման և հազի ռեֆլեքսները, փսխման զանգվածը կամ այլ հեղուկները (արյուն, թուք, լորձ և այլն) կարող են խցանել շնչուղիները։ Այս ամենը շատ արագ կարող է բերել շնչառության կանգի և տուժածի մահվան պատճառ հանդիսանալ։

Տուժածի գիտակցության առկայությունը ստուգելու նպատակով կարող եք կատարել հետևյալ գործողությունները ՝

  • Զգուշորեն բռնեք տուժածի ձեռքը, ցնցեք նրա ուսը։
  • Խոսեք տուժածի հետ, տվեք պարզ հարցեր, օրինակ ՝ հարցրեք նրա անունը։
  • Տվեք պարզ հրահանգներ, օրինակ ՝ խնդրեք տուժածին բացել աչքերը կամ սեղմել ձեր ձեռքը։

Գիտակից տուժածն արձագանքում է ձեզ, հակառակ դեպքում ՝ նա անգիտակից է։ Անգիտակից տուժածի դեպքում անհրաժեշտ է ստուգել շնչուղիների անցանելիությունը և շնչառությունը։

Путешествие в Аратес( маршрут)

( маршрут)

День 1

В 9:00 выезд из Еревана

Остановка в Тигранашене

Посещение   Арени

Остановка  в Спитакаворе

Вернашен- Спитакавор- Прошаберд

Прибытие в Аратес

День 2

Выезд из Аратеса

Остин(Астин)

деревня Шатин,а оттуда Шативанк

День 3

Выезд из Аратеса

Остановка  у кладбища Евреев

Музей в Ехегнадзоре

Остановка у фуд-кортов

Прибытие в Нораванк

Приезд в Ереван

Գեղասահք

 

Մեկ տարի առաջ մենք արդեն այցելել էինք այդ նույն տեղը, այն ինձ այնքան էր դուր եկել, որ զարմանալի չէր իմ երկրորդ այցը։

Ամեն ինչ այնքան հոյակապ էր, որ ոչ ոքս չնկատեցինք, թե ժամանակը ինչ արագ անցավ։ Մոնան և իր ընկերուհին զարմացնում էին մեզ բոլորիս իրենց հմտություններով։

Մարիամ Մինասովնան անցած տարվա նման այդպես էլ պատերից այս կողմ չեկավ։ Չնայած զարմանալու ոչինչ չկա, քանի որ երկար ժամանակ մեր տղաներն էլ էին վախենում ազատ սահել։

Կարճ ասած, ես էլի կուզենայի այցելել։